دوست خدا

علی رمضان الاوسی»، استاد دانشگاه جهانی علوم اسلامی لندن و قرآن‌پژوه عراقی مقیم انگلیس، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) با بیان این مطلب گفت: تردید برخی کارشناسان و پژوهشگران درباره قدمت نسخه قرآنی کشف‌شده در دانشگاه «بیرمنگام» اساس و استنادات علمی ندارد، این در حالی است که تحقیقات و آزمایش‌هایی که براساس روش تاریخ‌گذاری کربن بر روی نسخه‌های خطی در دانشگاه «آکسفورد» انجام می‌شود، کاملا علمی و قابل اعتماد است.
وی در پاسخ به پرسشی درباره تردید برخی از کارشناسان نسبت به قدمت این نسخه‌ قرآنی گفت: بررسی‌های انجام‌شده با استفاده از روش تاریخ‌گذاری رادیوکربن در دانشگاه آکسفورد نشان داد که نسخه قرآنی کشف‌شده در دانشگاه «بیرمنگام» انگلیس دارای قدمت تاریخی است و دانشمندان و پژوهشگران قدمت این نسخه را تأ‌یید کرده‌اند و همگی بر تاریخی‌بودن این نسخه تأکید دارند و به نظر نمی‌رسد که در این مورد غلو شده باشد.
این قرآن‌پژوه عراقی مقیم انگلیس تأکید کرد: در جریان کشف این نسخه خطی قرآنی که چند برگ از آن در کتابخانه دانشگاه بیرمنگام کشف شد، من با تردید شخصی با نام سعود السرحان، مدیر تحقیقات مرکز پژوهش و مطالعات اسلامی «ملک فیصل» شهر ریاض مواجه شدم که در صحت قدیمی‌ترین بودن این نسخه شک کرده است.
علی رمضان الأوسی تصریح کرد: این پژوهشگر قرآنی عربستان دو اشکال بر قدمت‌ اعلام‌شده برای این نسخه ذکر کرده است، نخست این که متن عربی این نسخه دارای نقطه و برخی فاصله‌هایی است که میان آیات وجود دارد که در زمان رسول اکرم (ص) و بعد از آن رایج نبوده و این شیوه بعدها رواج یافته است.
موضوع دوم این که تاریخ پوستی که این متن بر روی آن نوشته شده است، تاریخ کتابت این نسخه خطی را اثبات و مشخص نمی‌کند. زیرا در گذشته پوستی که نسخه‌های خطی بر روی آنها نوشته می‌شود چندین بار تمیز می‌شد و در برخی مواقع دوباره مورد استفاده قرار می‌گرفت، بنابراین نمی‌توان براساس پوست تاریخ کتابت این نسخه را اثبات کرد.

علی رمضان الاوسی در پاسخ به این دو اشکال وارد شده، گفت: نخست این که همه ما اتفاق‌نظر داریم که قرآن کریم در ابتدا نقطه‌دار نبوده و ابوالأسود دوئلی با راهنمایی و ارشادات امام علی(ع) مسئولیت علامت‌گذاری و نقطه‌گذاری قرآن را برعهده گرفته است و سپس این مسئله به دست «یحیى بن یعمر العدوانی» شاگرد ابوالاسود دوئلی پیشرفت کرد و در نقطه‌گذاری و نگارش قرآن کریم تغییر و پیشرفت حاصل شد و همه این تلاش‌ها از سوی امام علی(ع) و شاگردانش صورت گرفت.
این قرآن‌پژوه عراقی اظهار داشت: دانشگاه آکسفورد زمانی که به بررسی و آزمایش این نسخه خطی قرآنی پرداخت، به این نتیجه رسید که قدمت آن به زمان پیامبر اکرم (ص) می‌رسد، بنابراین اگر ما برای نتایج علمی ارزش قائل باشیم و احترام بگذاریم، بهتر از این است که به تردید بی‌اساس برخی اشخاص استناد کنیم که مبتنی بر هیچ‌گونه ماهیت علمی و تجربی دقیقی نیست و می‌توان گفت که شاید این علامات، حروف و نقطه‌ها بعدها در این نسخه گذاشته شده است، یعنی ممکن است شخصی بعدها به این نسخه دست یافته باشد و آن را علامت‌گذاری و نقطه‌گذاری کرده باشد.
دوم این که این پژوهشگر سعودی درباره تاریخ و قدمت جلد پوستی این نسخه قرآنی شک کرده و می‌گوید: شاید این پوست تمیز شده و دوباره مورد استفاده قرار گرفته است.
بنابراین به نظر می‌رسد که سعود السرحان از روی اطمینان و دیدگاه‌های علمی استدلال نمی‌کند و تنها از روی حدس و گمان اظهاراتی را مطرح کرده باشد، این در حالی است که اندیشمندان و پژوهشگران دانشگاه آکسفورد بر این باورند که پوست استفاده‌شده در این نسخه قرآنی ممکن است پوست گوسفند و یا بز باشد که در زمان رسول الله(ص) این حیوانات وجود داشته و بعید نیست که از حیوانات شمال یا جنوب جزیرة‌العرب باشد و مهم این است که نگارش این متن دال بر این است که این نسخه به زمان پیامبر(ص) برمی‌گردد و هیچ دلیلی وجود ندارد که قدمت این پوست به بعد از عهد پیامبر(ص) و دوره‌های بعد برگردد، بنابراین به نظر می‌رسد این دو اشکال بی‌پایه و اساس است و ما باید به نتایج علمی پایبند باشیم و نسخه‌هایی نیز مربوط به دوره‌های نزدیک به این وجود دارد، اما بر اساس بررسی‌های علمی به نظر می‌رسد این نسخه قدیمی‌تر باشد.

وی گفت: البته من در صدد دفاع از این نسخه قرآنی کشف‌شده در دانشگاه «بیرمنگام» انگلیس نیستم و تنها از نتایج و مستندات علمی دفاع می‌کنم و سعود السرحان که در این امر شک دارد باید به نتایج علمی و مستندات موثق اعتماد کند و از حدس و گمانه‌زنی در مسائل علمی پرهیز نماید.
این استاد دانشگاه جهانی علوم اسلامی لندن در ادامه افزود: نسخه‌های قدیمی دیگری از قرآن کریم در صنعا، موزه برلین و موزه لوور فرانسه وجود دارد، ولی قدمت آنها به این دوره و زمان این نسخه نمی‌رسد.
وی گفت: کشف این نسخه خطی قرآنی سبب می‌شود که بسیاری از دیدگاه‌های مستشرقان مغرض درباره اسلام و قرآن کریم نقض شود، و با توجه به این که قدمت این نسخه خطی از سوی یک مرکز معتبر غربی اعلام شده، بدون شک این مسئله بر دیدگاه جهانیان نسبت به اسلام و قرآن کریم تأثیر خواهد گذاشت.
علی رمضان الاوسی اظهار داشت: ما باید با پیروان و صاحبان دیگر ادیان از جمله مسیحیت و یهود که حدود نیمی از جهان را تشکیل می‌دهند، گفت‌وگو و بحث و تبادل‌نظر کنیم، چرا که اکتشاف این نسخه خطی قرآنی تنها یک کشف صرف نیست، بلکه ما از گذر این امر و با تکیه بر آن می‌توانیم به وحدت و ارزش‌های والای انسانی و جهانی تکیه کنیم.
این قرآن‌پژوه عراقی مقیم انگلیس گفت: از آنجا که برخی از پژوهشگران و خاورشناسان مغرض غربی ایده‌های نادرستی نسبت به اسلام مطرح کرده‌اند، کشف این نسخه قرآنی می‌تواند بسیاری از ادعاهای ناروای آن‌ها درباره اسلام را نقض کند، زیرا که متن این نسخه با عهد پیامبر(ص) مطابقت دارد.
وی یادآور شد: قدمت این نسخه حداقل 1370 سال تخمین زده شده است که مربوط به عهد پیامبر(ص) بوده و قدمت اعلام‌شده بر این نسخه تأکید می‌کند که در زمان حیات پیامبر(ص) نگاشته و جمع‌آوری شده است.
علی رمضان الاوسی در ادامه درخواست برای بازگرداندن این نسخه خطی قرآنی از سوی کشورهای اسلامی را امکان‌پذیر دانست و گفت: درخواست برگرداندن این نسخه خطی از سوی کشورهای اسلامی امکان‌پذیر است، زیرا این نسخه از جمله ممتلکات فرهنگی جهان اسلام محسوب می‌شود و ما می‌توانیم درخواست برگرداندن آن را داشته باشیم.
وی در پایان گفت: اصل این نسخه خطی قرآنی که گفته می‌شود مربوط به منطقه شرق موصل در عراق است، در اصل از ممتلکات مسلمانان بوده که معتقدیم دزدیده شد‌ه‌ است و این حق ما است که درخواست بازگرداندن آنها را داشته باشیم و حتی از راه قضایی نیز می‌توانیم اقدام کنیم.

لازم به ذکر است که اخیرا خبری در رسانه‌ها مبنی بر کشف چند برگ از یک نسخه بسیار قدیمی قرآن در دانشگاه «بیرمنگام» انگلیس که ممکن است قدیمی‌ترین نسخه خطی قرآن باشد، منتشر شد.
بر اساس روش تاریخ‌گذاری رادیوکربن، قدمت این نسخه حداقل 1370 سال تخمین زده شده که آن را در میان قدیمی‌ترین نسخه‌های موجود قرآن قرار می‌دهد.
صفحات این کتاب مقدس حدود یک قرن است که به صورت ناشناخته در کتابخانه دانشگاه بیرمنگام انگلستان باقی مانده بود.
این نسخه به واحد آزمایش رادیوکربنی دانشگاه آکسفورد سپرده شد و بررسی‌ها نشان داد که صفحات این قرآن قدیمی از پوست گوسفند و یا بز هستند و این قرآن در زمره قدیمی‌ترین نسخه‌هایی است که تاکنون به جای مانده است.